10/3/08



Staðir ofan í sverðinum
MYNDLIST **** 1/2*
---------
Verksmiðjan á Hjalteyri

SÝNINGIN Grasrót hefur fest sig í sessi hjá Nýlistasafninu síðan fyrstu sýningunni var hrint af stað árið 2000 með það að markmiði að gera skil á því helsta sem yngsta kynslóð myndlistarmanna er að sýsla. Hefur þemað svo gengið gegnum misgóð ár. Við höfum fengið stofnanlega Grasrót, Grasrót fyrir alla grasrót og Grasrót með einum útvöldum fulltrúa.
Sýningarstjóri Grasrótar 2008 er Þórarinn Blöndal og er sýningin unnin í samvinnu Nýlistasafnsins og Sjónlistar. Í ár er því enn nýtt snið á Grasrótinni. Sýningin er nefnilega ekki í Nýlistasafninu. Hún er í yfirgefinni síldarverksmiðju á Hjalteyri.

Um leið og maður gengur inn í sýningarsalinn blasir við súla Jónu Hlífar Halldórsdóttur sem á stendur í þrívíðum hástöfum: "HÉR". Verkið heitir ; "Alls staðar annars staðar", en í viðbót við súluna eru ritaðir textar eða ljóð sem fjalla um staðsetningar og tekst henni þannig, þrátt fyrir að merkja stað með súlu, að gera staðinn margræðan.

Lengra inn eftir salnum hefur Björk Viggósdóttir ráðist í rýmið með því að fylla hluta þess með fjöldaframleiddum regnhlífum. Hún lýsir þær upp þannig að þær ýmist endurvarpa eða hleypa ljósi í gegnum sig. Þessi einfaldi gjörningur umbreytir rýminu en minnir mann um leið á breytta tíma á Íslandi. Í öðru rými sýnir hún seiðandi skjáverk sem vísar út fyrir rýmið. Beinist að glugga og maður situr eins og á stafni eða bakborði skips, horfir út og ruggar sér með. 

Framlag Guðmundar Vignis Karlssonar vísar einnig út fyrir rýmið en byggist jafnframt á sögu þess eða tengingu við sjóinn. Í myrku herbergi stendur sjónvarp sem sýnir blóðrauðar öldur, en á vegg beinist ljóskastari á titrandi stálplötu sem endurvarpar merlandi geislum á vegginn á móti á meðan platan drynur líkt og ólgandi ölduhaf. Þetta er hádramtískt listaverk þar sem tekist er á við rýmið með skynsömum og vafningalausum hætti.

Verkið "Irdó" er tilraun Halldórs Ragnarssonar til að búta niður tungumálið, en listamaðurinn tekur gælunafn sitt og ruglar því út og suður. Auk þess sem hann vinnur málverk með texta og rithönd. Lettpönkað og skoplegt og nógu gróf til að höndla hrátt rýmið og vinna með því.

Að öðrum ólöstuðum er verk Jeanette Castioni, "The Law of dialectic", með eindæmum vel heppnað. Hún merkir staði víðsvegar í verksmiðjunni með númerum þar sem maður getur hlustað á eina hlið samtals manna á milli. Hver staður á þannig í samtali við alla hina. Fyrir miðri verksmiðjunni hefur Castioni svo komið fyrir hreyfimynd sem sýnir arkítóníska beinagrind borgar þar sem staðir eru merktir með lituðum punktum svo maður getur ímyndað sér samskonar samtöl þar á milli. 

Hvað heildarmynd varðar þá upplifi ég eins og listaverkin öll merktu sér staði inn í rýminu en að sama skapi væru listamennirnir að merkja sér stað í listinni. Þá er tungumálið áberandi hjá listamönnunum sem abstrakt og ljóðrænt fyrirbæri og meðvitund fyrir rýminu öllu þótt hver og einn væri með sinn stað.
Sýningarstaðurinn er líka áskorun út af fyrir sig, hrátt og stórt rými sem rekur listamenn til að hugsa upp á nýtt, eða allavega út fyrir hvíta kubbinn og inn í hráleika veðurbarinnar verksmiðjunnar.
Nota listamennirnir gólfið áberandi mikið þannig að athygli manns dregst frá áreiti rýmisins og máski er það um leið táknrænt fyrir þessa grasrót að hún lætur mann ekki sleikja yfirborðið heldur beinir manni ofan í svörðinn.
Jón B.K. Ransu